Francis Bacon był angielskim filozofem doby odrodzenia (renesansu) i baroku, ale również politykiem i prawnikiem. Urodził się w 1561 r. w miejscowości Strand, koło Londynu. Bacon aktywnie działał politycznie, m.in. w parlamencie i na dworze królewskim.

Francis Bacon chciał opracować cykl dzieł o tytule „Instauratio Magna” co oznacza „Wielka odnowa”. W tym cyklu miał się znaleźć obraz współczesnych nauk, traktat o nowej metodzie – która miała zapewnić poprawność i sukcesy w przeprowadzaniu badań, oraz zbiór materiałów doświadczalnych, które były potrzebne do badania praw natury. Francisowi udało się jednak zrealizować tylko 2 pierwsze części tej pracy, czyli ten o obrazie nauk współczesnych – ukazał się w dziele „De dignitate et augmentis scientiarum” w 1623 r. i ten o nowej metodzie prowadzenia badań naukowych – „Novum Organum” w 1620 r.

Bacon bardzo szeroko pojmował naukę. W „De dignitate et augmentis scientiarum” , dokonał podziału wiedzy według władz umysłu, ze względu na to,  która z nich jest z tą wiedzą najbardziej związana. Wyodrębnił 3 władze umysłu: rozum, pamięć i fantazję.

1.Domeną rozumu była filozofia – czyli wiedza teoretyczna. Filozofia według przedmiotu badania obejmowała teologię, nauki przyrodnicze i naukę o człowieku.

2.Domeną pamięci była historia – wiedza historyczna, dotycząca opisu wszelkich faktów. Historia obejmowała historię społeczną i historię naturalną. 

3.Domeną fantazji była wyobraźnia człowieka.

Filozofia przyrody według Bacona

Najlepszym sposobem na pozyskanie wiedzy jest przyroda, a dokładniej – jej uważna obserwacja. Wierzył, że poprzez zdobywanie wiedzy człowiek może opanować przyrodę i czerpać z niej korzyści. Odniesienie znajdujemy w 2 części cyklu „Instauratio Magna” – czyli – bardzo sławnym – Novum Organum. W tym utworze, Bacon przedstawia nową metodę przeprowadzania badań, tak zwaną – metodę indukcji eliminacyjnej. Polega ona na wnioskowaniu od szczegółów do form złożonych, czyli poprzez uważną analizę prostszych czynników można było dojść do prawdy, odkryć prawa przyrody, które według Bacona były stałe ponieważ był on zwolennikiem teorii mechanicyzmu. Bacon był również ogromnym zwolennikiem eksperymentów, głównie za ich pomocą prowadził swoje badania. Twierdził, że „umysłowi ludzkiemu nie trzeba skrzydeł, lecz ołowiu” – to znaczy, że podczas badań nie możemy opierać się na naszych założeniach, tylko powinniśmy przeprowadzić praktyczne doświadczenia – powinny do nas dotrzeć bodźce zewnętrzne i na ich podstawie (nie wrażeń) sformułować wnioski (empiryzm).

Spojrzenie Bacona na wiedzę

Bacon głosił idee postępu, czyli twierdził, że nauka dynamicznie się rozwija. Rozwój nauk gwarantował natomiast rozwój człowieka, świata i cywilizacji. Wiedza powinna mieć oparcie w znajomości przyrody i powinna mieć również odbicie w prawdziwym życiu, przynosić korzyści społeczeństwu.

Francis zauważył jednak, że ludzki umysł nie jest nieomylny i podczas przeprowadzania badań, może ulec różnego rodzaju złudzeniom, czyli tak zwanym idolom. Warunkiem sukcesu było wyzwolenie umysłu od tych złudzeń.

Rodzaje idoli

– Idole plemienne – wynikają z samej natury ludzkiej, dotyczą wszystkich ludzi. Podlegają im zarówno rozum jak i zmysły. Umysł ludzki z natury lęka się nowych rzeczy i dążąc do jak najprostszego sposobu rozumienia rzeczy skomplikowanych, ma skłonność do upraszczania. Zmysły natomiast mogą okazać się zawodne.

– Idole jaskini – złudzenia te wynikają z tego, że osobowość ludzi kształtuje się pod wpływem różnych środowisk, sposobów wychowania, zasięgu lektur czy wyznawanych wartości i przez to każdy człowiek inaczej spogląda na świat.

– Idole rynku – wynikają z posługiwania się mową. Są spowodowane wieloznacznością i niedokładnością pojęć. Niejasność stosowanych w mowie pojęć powoduje krępowanie rozumu, mącenie, co utrudnia poznawanie nowych rzeczy.

– Idole teatru – są spowodowane bezkrytycznym zapatrzeniem w błędne spekulacje filozoficzne, które są uznawane za prawdziwe jedynie na mocy autorytetu. Te idole zostały przyjęte z różnych doktryn filozoficznych.

Francis Bacon bardzo negował Arystotelesa jako autorytet i jego poglądy.

W 1621 r. został złożony z urzędów oraz skazany na karę grzywny i więzienia za pobieranie darów od stron stających w sądzie. Wkrótce został zwolniony, utracił wszelkie znaczenie jako mąż stanu. Ostatnie lata życia poświęcił pisarstwu. Zmarł w 1626r. w Londynie.